Câu 1.

Phân tích nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong các sau:

a) Ngoài này nắng đỏ cành cam

Chắc trong ấy nắng xanh lam ngọn dừa.

(Tố Hữu - Tiếng hát sang xuân)

Gợi ý:

- Nghĩa sự việc: hiện tượng thời tiết (nắng) ở hai miền Nam/ Bắc có sắc thái khác nhau.

- Nghĩa tình thái: phỏng đoán với thái dộ tin cậy cao.

b) Tấm ảnh chụp hai mẹ con kia rõ rùng là mợ Du và thằng Dũng.

(Nguyên Hồng - Mợ Du)

Gợi ý:

- Nghĩa sự việc: ảnh của mợ Du và thằng Dũng.

- Nghĩa tình thái: khẳng định sự việc ở mức độ cao.

c) Thật là một cái gông xứng dáng với tội án sáu người tử tù.

(Nguyễn Tuân - Chữ người tử tù)

Gợi ỷ.

- Nghĩa sự việc: Cái gông (to nặng) tương xứng với tội án tử tù.

- Nghĩa tình thái: khẳng định một cách mỉa mai.

d) Xưa nay hắn chỉ sống bằng giật cướp và doạ nạt. Nếu không còn sức mà giật cướp, doạ nạt nữa thì sao? Đã đành, hắn chỉ mạnh vì liều.

(Nam Cao - Chí Phèo)

Gợi ý:

- Nghĩa sự việc của thứ nhất nói về cái nghề của Chí Phèo (cướp giật và doạ nạt). Tình thái nhấn mạnh bằng từ chỉ.

- Ở câu 3: đã đành là từ tình thái, hàm ý công nhận một sự thực rằng hắn mạnh vì liêu (nghĩa sự việc), nhưng cái mạnh vì liều ấy cũng không thể giúp hắn sống khi không còn sức cướp giật, doạ nạt nữa.