2. Hình ảnh gió, mây, sống, trăng trong khổ thơ thứ hai. Hàn Mặc Tử chuyển mạch thơ sang khổ thứ hai

Câu 2. Hình ảnh gió, mây, sống, trăng trong khổ thơ thứ hai gợi cảm xúc gì?

Hàn Mặc Tử chuyển mạch thơ sang khổ thứ hai một cách khá đột ngột bằng những hình ảnh rất ấn tượng:

Gió theo lối gió, mây đường mây.

Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay

Thuyền ai dậu bến sông trăng đó

Có chở trăng về kịp tối nay?

Ở khổ thơ này, tâm trí Hàn Mặc Tử hướng về sông Hương với hai nét tiêu biểu cho xứ Huế là êm đềm và thơ mộng . Nhưng không chỉ có vậy, thơ còn ẩn sâu trong đó là biết bao cảm xúc, suy tư của nhà thơ.

a. Trong hai đầu, sông Hương hiện lên với vẻ êm đềm, hợp với nhịp điệu khoan thai của xứ Huế: Gió mây nhè nhẹ bay đi, dòng nước chảy lững lờ, cây cỏ khẽ đung đưa. Tuy nhiên, có vẻ như sự êm đềm chỉ ở cái hình thức bên ngoài, bởi câu thơ đã tàng ẩn một sự chia lìa, tan tác: Gió mây vốn luôn đi liền với nhau, gió thổi mây bay và nhờ gió mà dòng sông mới có sóng, thế mà ở đây "gió theo lối gió, mây đường mây". Sự chia lìa đã diễn ra ngay trong cả những thứ vốn không thể chia lìa được. Động từ lay thật gợi buồn, buồn đến hiu hắt vậy. Nó là nét buồn phụ hoạ với gió, mây, dòng nước, hay nỗi buồn nước - mây như đã xâm chiếm vào lòng hoa bắp.

b. Hai câu thơ sau là hai chiều cảm xúc: Tâm hồn nhà thơ có buồn, có cô đơn nhưng vẫn chan chứa tình yêu với con người và thiên nhiên xứ Huế. Cảnh thực mà cứ như ảo, vì dòng sông không còn là dòng sông của sóng nước nữa mà là dòng sông ánh sáng, lấp lánh ánh trăng vàng. Cũng vì thế, con thuyền vốn có thể có thực trên sông đã trở thành một hình ảnh của mộng tưởng. Nó đậu trên bến sông trăng để chở trăng về một nơi nào đó trong mơ. thơ có một cái gì đó rất chơi vơi gợi hình dung rất rõ về một sự thất vọng nhói đau. Sự thất vọng ấy, bi kịch ấy được gợi ra từ chữ "kịp" (Có chở trăn<> vê kịp tối nay?). Ta không thể biết "tối nay" là một tối nào cụ thể ế Nhưng qua giọng thơ khắc khoải và chữ "kịp" thì thi sĩ chắc sẽ hoàn toàn rơi vào tuyệt vọng, vĩnh viễn đau thương. Chữ "kịp" hé mở cho ta một mặc cảm: mặc cảm về một hiện tại ngắn ngủi, hé mở cho ta thấy chủ thể đang cố chạy đua với thời gian . Thơ là sự lên tiếng của tâm hồn, của thân phận. Câu thơ thật đúng với thân phận Hàn Mặc Tử.