Câu hỏi 3. Khi bác sĩ nói với một người mắc bệnh nan y về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đó thì phương châm hội thoại nào có thể không được tuân thủ ?Vì sao bác sĩ phải làm như vậy ?Hãy tìm những tình huống giao tiếp khác mà phương châm đó cũng không được tuân thủ.  

Bác sĩ có thể không nói sự thật về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân,chẳng hạn thay vì nói thật căn bệnh đã đến giai đoạn nguy kịch, không thể chữa được nữa, bác sĩ có thể động viên là nếu cố gắng thì bệnh nhân có thể vượt qua được hiểm nghèo. Nghĩa là người nói không tuân thủ phương châm về chất vì đã nói điều mà mình tin là không đúng. Nhưng đó là việc làm nhân đạo và cần thiết. Vì nhờ sự động viên đó mà bệnh nhân có thể lạc quan hơn, có nghị lực hơn để sông khoảng thời gian còn lại của cuộc đời. Như vậy, không phải sự “nói dối” nào cũng đáng chê trách hay lên án.

Có thể nêu nhiều tình huống tương tự, trong đó phương châm về chất không được tuân thủ. Chẳng hạn, bà xơ trong Những người khốn khổ của

Huygô đã nói với tên cảnh sát mất hết nhân tính là Gia-ve rằng: Không có ông Giăng Van-giăng trốn trong nhà thờ. Mặc dầu sự thật bà đang che chở cho ông ta.

Nếu xét về nghĩa hiển ngôn thì này không tuân thủ phương châm về lượng, bởi vì nó dường như không cho người nghe thêm một thông tin nào. Nhưng xét về nghĩa hàm ẩn thì câu này có nội dung của nó, nghĩa là vẫn bảo đảm tuân thủ phương châm về lượng .

Tiền bạc chỉ là phương tiện để sống, chứ không phải là mục đích cuối cùng của con người. này có ý răn dạy người ta không nên chạy theo tiền bạc mà quên đi nhiều thứ khác quan trọng hơn, thiêng liêng hơn trong cuộc sông.