Câu 4. Phân tích đoạn thơ thứ hai.

Hai mươi thơ tiếp theo là đoạn thơ tự sự miêu tả rất đậm màu sắc trữ tình và có sức lay động lớn

Nhập vai Nguyễn Phi Khanh, một nạn nhân vong quốc đang đi vào cõi chết thời trước, nhà thơ nói lên hiện tình đất nước đầy cánh tang tóc đau thương, nhằm kể tội ác của giặc thù xâm lược Người đọc thơ lúc bây giờ, những năm hai mươi của thế ki XX, là những nạn nhân vong quốc thời Pháp thuộc sẽ dễ dàng đồng cảm. Sức truyền cảm mãnh liệt của đoạn thơ này chính là ở chỗ ấy.

Bốn phương khói lửa bừng bừng

Xiết bao thảm họa xương rừng máu sông

Nơi đô thị thành tung quách vỡ

Chốn nhân gian bỏ vợ lìa con

Làm cho xiêu tán hao mòn

Lạ gì khác giống dễ còn thương đâu!

Đan xen vào những dòng thơ tự sự là lời cảm thán thống thiết:

Thảm vong quốc kể sao xiết kế

Trống cơ đồ nhường xé tâm can

Ngậm ngùi đất khóc người than

Thương tâm nòi giống lầm than nỗi này!

Với những từ ngữ và hình ảnh thơ diễn tả cảm xúc mạnh mẽ và sâu sắc (kể sao xiết kế, xé tâm can, ngậm ngùi, khóc, than, thương tâm), nhà thơ đã thể hiện một nỗi đau thương nước mất nhà tan thiêng liêng và cao cả. Nỗi đau thương này như đã vượt lên trên số phận của cá nhân để trớ thành nỗi đau của nước non, rung chuyển cả đất trời. Chính vì vậy mà giọng điệu đoạn thơ trở nên thống thiết, lâm li, thấm đẫm nỗi hờn căm phẩn uất, oán than, xót xa, cay đắng. Giọng thơ tâm huyết đầy bi phẫn của Á Nam Trần Tuân Khái có sức lay động rất lớn, đặc biệt là đối với những tâm hồn đồng điệu đương thời.