Bài 4 trang 45 SGK Đại số 10 nâng cao
Câu 4. Khảo sát sự biến thiên của mỗi hàm số sau và lập bảng biến thiên của nó:
a) y = x 2 + 2x – 2 trên mỗi khoảng \((-∞; -1)\) và \((-1, +∞)\)
b) y = -2x + 4x + 1 trên mỗi khoảng \((-∞; 1)\) và \((1, +∞)\)
c) \(y = {2 \over {x - 3}}\) trên mỗi khoảng \((-∞; 3)\) và \((3, +∞)\)
Giải
a)
+ Với mọi x 1 ; x 2 ∈ \((-∞; -1)\) và x 1 ≠ x 2 ta có:
f(x 2 ) – f(x 1 ) = x 2 2 + 2x 2 – 2 – (x 1 2 + 2x 1 – 2)
= x 2 2 – x 1 2 + 2(x 2 – x 1 ) = (x 2 – x 1 )(x 1 + x 2 + 2)
\(\Rightarrow {{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} = {x_1} + {x_2} + 2\)
Vì x 1 < -1 và x 2 < -1 nên x 1 + x 2 + 2 < 0
Nên \( \Rightarrow {{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} < 0\)
Vậy hàm số y = x 2 + 2x – 2 nghịch biến trên \((-∞; -1)\)
+ Với mọi x 1 ; x 2 ∈ \((-1, +∞)\) và x 1 ≠ x 2 ta có:
\({{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} = {x_1} + {x_2} + 2 > 0\)
( Vì x 1 > -1; x 2 > -1)
Vậy hàm số y = x 2 + 2x – 2 đồng biến trên \((-1, +∞)\)
b)
+ Với mọi x 1 ; x 2 ∈ \((-∞; 1)\) và x 1 ≠ x 2 ta có:
f(x 2 ) – f(x 1 ) = (-2x 2 2 + 4x 2 + 1) – (-2x 1 2 + 4x 1 + 1)
= -2(x 2 2 - x 1 2 ) + 4(x 2 - x 1 ) = 2(x 2 - x 1 )(2 – x 1 – x 2 )
\( \Rightarrow {{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} = 2(2 - {x_1} - {x_2})\)
Vì x 1 < 1 và x 2 < 1 nên 2 - x 1 – x 2 > 0
Vậy hàm số y = -2x + 4x + 1 đồng biến trên khoảng \((-∞; 1)\)
+ Với mọi x 1 ; x 2 ∈ \((1; +∞)\) và x 1 ≠ x 2 ta có:
\({{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} = 2(2 - {x_1} - {x_2}) < 0\)
(vì x 1 > 1 và x 2 > 1 )
Vậy hàm số số y = -2x + 4x + 1 nghịch biến trên khoảng \((1; +∞)\)
c)
+ Với x 1 , x 2 ∈ \((- ∞; 3)\) với x 1 ≠ x 2 ta có:
\(\eqalign{
& f({x_2}) - f({x_1}) = {2 \over {{x_2} - 3}} - {2 \over {{x_1} - 3}} \cr
& = {{2({x_1} - 3) - 2({x_2} - 3)} \over {({x_1} - 3)({x_2} - 3)}} = {{2({x_1} - {x_2})} \over {({x_1} - 3)({x_2} - 3)}} \cr
& \Rightarrow {{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} = {{ - 2} \over {({x_1} - 3)({x_2} - 3)}} \cr} \)
(vì x 1 < 3; x 2 < 3 nên (x 1 – 3)(x 2 – 3) > 0)
\(\Rightarrow {{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}}<0\)
Vậy hàm số \(y = {2 \over {x - 3}}\) nghịch biến trên \((- ∞; 3)\)
+ Với x 1 , x 2 ∈ \((3; +∞)\) với x 1 ≠ x 2 ta có:
\({{f({x_2}) - f({x_1})} \over {{x_2} - {x_1}}} = {{ - 2} \over {({x_1} - 3)({x_2} - 3)}} < 0\)
(vì x 1 > 3; x 2 > 3 nên (x 1 – 3)(x 2 – 3) > 0)
Vậy hàm số \(y = {2 \over {x - 3}}\) nghịch biến trên \((3; + ∞)\)